وب سایت یا اینستاگرام؟
برای انجام هر کاری ابزارهایی وجود دارند، و برای دست یافتن به بهترین نتیجه، باید از بهترین ابزار استفاده کرد. به عنوان مثال، اگر قصد مسافرت داشته باشید، می‌توانید با خودروی شخصی، قطار، و یا هواپیما سفر کنید. اما با توجه به مقصد و فاصله‌ای که از آن دارید، تنها یکی از این گزینه ها، بهترین و ایده‌آل ترین خواهد بود.
وب سایت و اینستاگرام نیز هر دو، ابزارهایی هستند که شما می‌توانید برای راه اندازی یا توسعه کسب و کار خود از آنها استفاده کنید. اما اینکه کدام یک از این دو، به دیگری برتری دارد، نیاز به بررسی و تحلیل دقیق تری دارد.
در ادامه چندین فاکتور مهم در ارتباط با فعالیت مجازی را بیان کرده ام و با توجه به آنها، مزیت ها و برتری های وب سایت و اینستاگرام را مقایسه می‌کنیم. همچنین، با تفکیک رنگ، پلتفرم برتر در هر بخش را مشخص کرده ام.
سهولت در استفاده
وب سایت
همه وب سایت ها، از CMS و یا سیستم مدیریت محتوا استفاده می‌کنند که نیاز است برای مدیریت یک وب سایت، شیوه استفاده از آن CMS را فرابگیرید. علاوه بر این، بیشتر وب سایت های امروزی با استفاده از پلاگین های صفحه ساز، محتواسازی و صفحه آرایی شده اند. درنتیجه، علاوه بر CMS و یا پنل وب سایت، باید شیوه کار با پلاگین صفحه ساز، و همچنین سایر پلاگین های مورد استفاده هر وب سایت را نیز فرا بگیرید.
مسلماً این CMS ها و پلاگین ها پیچیدگی های خاص خود را داشته و یاد گرفتن کار با آنها نیازمند زمان و آزمون و خطاست. اما پس از فراگیری شیوه استفاده از آنها، مدیریت آسانی بروی وب سایت و محتوای آن خواهید داشت.
مسلماً این CMS ها و پلاگین ها پیچیدگی های خاص خود را داشته و یاد گرفتن کار با آنها نیازمند زمان و آزمون و خطاست. اما پس از فراگیری شیوه استفاده از آنها، مدیریت آسانی بروی وب سایت و محتوای آن خواهید داشت.
اینستاگرام
با توجه به اینکه اینستاگرام نیز ماهیت یک ابزار و پلتفرم را دارد، برای استفاده از آن نیز باید زمان کافی صرف کرده و شیوه کار و استفاده از بخش ها و قابلیت های آنرا فرابگیرید.
اما از آنجاییکه این پلتفرم، سادگی بیشتر در مقایسه با پنل وب سایت دارد، سرعت یادگیری آن به همان اندازه هم بیشتر است. این واقعیت که امروزه، از پیر و جوان، همگی از این شبکه اجتماعی استفاده می‌کنند، گواه سادگی آن است.
اما از آنجاییکه این پلتفرم، سادگی بیشتر در مقایسه با پنل وب سایت دارد، سرعت یادگیری آن به همان اندازه هم بیشتر است. این واقعیت که امروزه، از پیر و جوان، همگی از این شبکه اجتماعی استفاده می‌کنند، گواه سادگی آن است.
دسترسی پذیری
وب سایت
منظر اول: به صورت پیش فرض، زمانیکه کاربری قصد مشاهده و استفاده از وب سایتی را داشته باشد، از لپ تاپ یا کامپیوترهای رومیزی استفاده می‌کند. اما با توجه به پیشرفت های چشمگیر در بحث طراحی وب سایت و پیاده سازی ویژگی کارآمدی همچون واکنشگرایی یا نمایش بهینه در نمایشگرهای مختلف، امروزه امکان مشاهده وب سایت ها در دستگاه هایی مثل تبلت و موبایل هم امکان پذیر شده و درنتیجه آن، کاربران در هر جا و با هر دستگاهی می‌توانند وب سایت موردنظر خود را مشاهده کنند.
منظر دوم: وب سایت ها همیشه کمترین خطر را در مواجهه با تحریم ها و فیلترینگ شاهد بوده اند. چراکه درصد قابل توجهی از وب سایت ها در حال حاضر، بروی سرورهای داخلی میزبانی می‌شوند، و شرکت های داخلی، همیشه راهی برای ارائه مستمر خدمات، حتی در زمان تحریم ها، پیدا کرده اند.
اگر هم سایتی در سرورهای خارجی میزبانی شود، براحتی امکان انتقال به سرورهای داخلی را خواهد داشت.
منظر دوم: وب سایت ها همیشه کمترین خطر را در مواجهه با تحریم ها و فیلترینگ شاهد بوده اند. چراکه درصد قابل توجهی از وب سایت ها در حال حاضر، بروی سرورهای داخلی میزبانی می‌شوند، و شرکت های داخلی، همیشه راهی برای ارائه مستمر خدمات، حتی در زمان تحریم ها، پیدا کرده اند.
اگر هم سایتی در سرورهای خارجی میزبانی شود، براحتی امکان انتقال به سرورهای داخلی را خواهد داشت.
اینستاگرام
منظر اول: برخلاف وب سایت، کاربران این شبکه اجتماعی، به صورت پیش فرض از موبایل برای استفاده از این پلتفرم بهره می‌برند. درنتیجه ساختار طراحی و پیاده سازی این شبکه اجتماعی هم بر این اساس بوده است.
علاوه بر این، امکان مشاهده، استفاده، و ارسال پست از طریق لپ تاپ و کامپیوترهای شخصی هم در این پلتفرم وجود دارد. درنتیجه، همانند وب سایت، در هر زمان و مکانی، می‌توان از این شبکه اجتماعی استفاده کرد.
منظر دوم: اینستاگرام یک سرویس خارجی است. یعنی توسط یک شرکت خارجی ارائه شده و در خارج از کشور میزبانی می‌شود. درنتیجه، در صورت اعمال تحریم ها، فیلترینگ، و سیاست های مرتبط، هر آن امکان از دسترس خارج شدن این سرویس برای کاربران وجود دارد. در این حالت، علاوه بر احتمال از دست رفتن اطلاعات و محتوای صفحات، احتمال خارج شدن این سرویس از چرخه استفاده کاربران نیز وجود دارد؛ درست مانند اتفاقی که برای تلگرام افتاد!
علاوه بر این، امکان مشاهده، استفاده، و ارسال پست از طریق لپ تاپ و کامپیوترهای شخصی هم در این پلتفرم وجود دارد. درنتیجه، همانند وب سایت، در هر زمان و مکانی، می‌توان از این شبکه اجتماعی استفاده کرد.
منظر دوم: اینستاگرام یک سرویس خارجی است. یعنی توسط یک شرکت خارجی ارائه شده و در خارج از کشور میزبانی می‌شود. درنتیجه، در صورت اعمال تحریم ها، فیلترینگ، و سیاست های مرتبط، هر آن امکان از دسترس خارج شدن این سرویس برای کاربران وجود دارد. در این حالت، علاوه بر احتمال از دست رفتن اطلاعات و محتوای صفحات، احتمال خارج شدن این سرویس از چرخه استفاده کاربران نیز وجود دارد؛ درست مانند اتفاقی که برای تلگرام افتاد!
هزینه راه اندازی
وب سایت
برای راه اندازی یک وب سایت می‌بایست برخی هزینه ها را به صورت یکباره، و برخی را به صورت دوره ای متقبل شوید. در ابتدای امر، نیاز دارید تا یک دامنه و یک پنل هاستینگ را خریداری کنید.
با توجه به دامنه انتخابی، هزینه خریداری دامنه بسیار متغیر است. اما به طور کلی، دامنه ir معمولاً ۶ الی ۱۶ هزار تومان، و دامنه های بین المللی رایج مثل com، net، org و غیره، بین ۲۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان قیمت دارند.
برای خریداری هاست نیز، مهم ترین عامل، میزان فضای هاست بوده و عموماً قیمت ها از ۴۰۰ هزار تومان تا ۳ میلیون تومان متغیر هستند.
هزینه پرداختی برای دامنه و هاست، به صورت دوره ای بوده و هر یک سال یک بار باید تمدید شوند.
اما شما برای راه اندازی خود وب سایت نیز باید هزینه جداگانه ای پرداخت کنید که برخلاف هزینه خریداری هاست و دامنه، به صورت یکبار پرداخت است. امروزه برای راه اندازی یک وب سایت مدرن و با کیفیت (با توجه به نوع و زمینه فعالیت) می‌بایست بین ۲ تا ۲۰ میلیون تومان هزینه کنید. البته با توجه به وسعت وب سایت و امکانات آن، هزینه راه اندازی، بیشتر از مبلغ ذکر شده نیز می‌تواند باشد.
با توجه به دامنه انتخابی، هزینه خریداری دامنه بسیار متغیر است. اما به طور کلی، دامنه ir معمولاً ۶ الی ۱۶ هزار تومان، و دامنه های بین المللی رایج مثل com، net، org و غیره، بین ۲۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان قیمت دارند.
برای خریداری هاست نیز، مهم ترین عامل، میزان فضای هاست بوده و عموماً قیمت ها از ۴۰۰ هزار تومان تا ۳ میلیون تومان متغیر هستند.
هزینه پرداختی برای دامنه و هاست، به صورت دوره ای بوده و هر یک سال یک بار باید تمدید شوند.
اما شما برای راه اندازی خود وب سایت نیز باید هزینه جداگانه ای پرداخت کنید که برخلاف هزینه خریداری هاست و دامنه، به صورت یکبار پرداخت است. امروزه برای راه اندازی یک وب سایت مدرن و با کیفیت (با توجه به نوع و زمینه فعالیت) می‌بایست بین ۲ تا ۲۰ میلیون تومان هزینه کنید. البته با توجه به وسعت وب سایت و امکانات آن، هزینه راه اندازی، بیشتر از مبلغ ذکر شده نیز می‌تواند باشد.
اینستاگرام
برای راه اندازی یک صفحه و شروع به کار و فروش آنلاین در اینستاگرام، شما نیاز به پرداخت هیچ هزینه ای ندارید، و استفاده از این پلتفرم کاملاً رایگان است.
تنها زمانیکه قصد استفاده از امکانات تجاری و Promotion های اینستاگرام را داشته باشید، نیاز خواهید داشت تا هزینه های مرتبط با آن خدمات را پرداخت کنید.
تنها زمانیکه قصد استفاده از امکانات تجاری و Promotion های اینستاگرام را داشته باشید، نیاز خواهید داشت تا هزینه های مرتبط با آن خدمات را پرداخت کنید.
نگهداری و استهلاک
وب سایت
اتمام راه اندازی یک وب سایت پایان کار نیست. درست پس از آن، نیاز است تا وب سایت به صورت روتین (روزانه، هفتگی، ...) مانیتور یا بررسی شود تا در صورت بروز خطاهای سیستمی، اقدام به رفع آنها شود.
اگر راه اندازی وب سایت را به شخص یا مجموعه ای سپرده باشید، به احتمال بسیار زیاد، پس از اتمام کار راه اندازی اولیه سایت، با پیشنهاد دریافت پشتیبانی روبرو خواهید شد. منطقی ترین و بهترین گزینه در این حالت، پذیرفتن این گزینه است تا همواره شخص یا گروهی بروی وب سایت و صحت عملکرد آن نظارت داشته باشند. در اغلب موارد، این پیشنهاد برای چند ماهه اول رایگان بوده، و پس از پایان مدت رایگان، نیاز به صرف هزینه برای تمدید آن خواهد بود.
لازم به ذکر است که هزینه های تمدید هاست و دامنه که به صورت سالیانه پرداخت می‌شوند هم جزو استهلاک وب سایت محسوب می‌شوند.
اگر راه اندازی وب سایت را به شخص یا مجموعه ای سپرده باشید، به احتمال بسیار زیاد، پس از اتمام کار راه اندازی اولیه سایت، با پیشنهاد دریافت پشتیبانی روبرو خواهید شد. منطقی ترین و بهترین گزینه در این حالت، پذیرفتن این گزینه است تا همواره شخص یا گروهی بروی وب سایت و صحت عملکرد آن نظارت داشته باشند. در اغلب موارد، این پیشنهاد برای چند ماهه اول رایگان بوده، و پس از پایان مدت رایگان، نیاز به صرف هزینه برای تمدید آن خواهد بود.
لازم به ذکر است که هزینه های تمدید هاست و دامنه که به صورت سالیانه پرداخت می‌شوند هم جزو استهلاک وب سایت محسوب می‌شوند.
اینستاگرام
همانطور که شروع به استفاده از این پلتفرم رایگان است، نگهداری و ادامه فعالیت صفحات این شبکه اجتماعی نیز بدون هزینه بوده و شامل هیچ استهلاکی نمی‌شود. چراکه این بستر توسط یک شرکت دیگر ارائه شده و تمامی هزینه های نگهداری این سرویس بر عهده همان شرکت است.
احتمالاً اطلاع دارید که در حال حاضر، افرادی خدمات اختصاصی تأمین امنیت و مدیریت صفحات اینستاگرام را ارائه می‌دهند. در صورتی که چنین فردی را برای صفحه اینستاگرامی خود استخدام کرده باشید، هزینه پرداختی به این شخص، تنها هزینه نگهداری و استهلاک برای شما خواهد بود.
احتمالاً اطلاع دارید که در حال حاضر، افرادی خدمات اختصاصی تأمین امنیت و مدیریت صفحات اینستاگرام را ارائه می‌دهند. در صورتی که چنین فردی را برای صفحه اینستاگرامی خود استخدام کرده باشید، هزینه پرداختی به این شخص، تنها هزینه نگهداری و استهلاک برای شما خواهد بود.
امنیت و آسیب پذیری
وب سایت
در اولین نگاه، شاید این واقعیت که وب سایت ها از سیستم مدیریت محتوا، یک قالب، و چندین پلاگین استفاده می‌کنند، این ذهنیت را به وجود بیاورد که میزان و شدت آسیب پذیری وب سایت هم بسیار زیاد است. البته که این ذهنیت پر بیراه هم نیست. اما ۲ نکته را باید توجه داشت.
نکته اول: برای هک کردن یک وب سایت، فرد هکر، باید بسیار حرفه ای بوده و از دانش قابل توجهی در مباحث امنیت، شبکه، سرور، و کدنویسی برخوردار باشد. در واقع، هک کردن وب سایت کار هر کسی نیست.
نکته دوم: برای CMS ها و سیستم های مدیریت محتوای آماده، همواره پلاگین های امنیتی وجود داشته اند که توسط حرفه ای ترین برنامه نویس ها و با توجه به آخرین تغییرات و آپدیت های نرم افزاری، برنامه نویسی و ارائه شده اند. درنتیجه با نصب یک پلاگین امنیتی پیشرفته، می‌توانید تمامی دغدغه های امنیتی خود را رفع کرده و وب سایت خود را در برابر بسیاری از حملات و آسیب های امنیتی، ایمن کنید.
در بدترین حالت ممکن، حتی در صورت هک شدن وب سایت، امکان بازیابی فایل ها و اطلاعات وب سایت، و همچنین رفع مشکل امنیتی به صورت کامل وجود خواهد داشت.
نکته اول: برای هک کردن یک وب سایت، فرد هکر، باید بسیار حرفه ای بوده و از دانش قابل توجهی در مباحث امنیت، شبکه، سرور، و کدنویسی برخوردار باشد. در واقع، هک کردن وب سایت کار هر کسی نیست.
نکته دوم: برای CMS ها و سیستم های مدیریت محتوای آماده، همواره پلاگین های امنیتی وجود داشته اند که توسط حرفه ای ترین برنامه نویس ها و با توجه به آخرین تغییرات و آپدیت های نرم افزاری، برنامه نویسی و ارائه شده اند. درنتیجه با نصب یک پلاگین امنیتی پیشرفته، می‌توانید تمامی دغدغه های امنیتی خود را رفع کرده و وب سایت خود را در برابر بسیاری از حملات و آسیب های امنیتی، ایمن کنید.
در بدترین حالت ممکن، حتی در صورت هک شدن وب سایت، امکان بازیابی فایل ها و اطلاعات وب سایت، و همچنین رفع مشکل امنیتی به صورت کامل وجود خواهد داشت.
اینستاگرام
اینستاگرام نیز به نوعی یک سیستم مدیریت محتواست که به صورت عمومی توسط کاربران در نقاط مختلف جهان قابل دسترسی و استفاده است. در بحث امنیت و آسیب پذیری این پلتفرم نیز ۲ نکته را باید در نظر داشت:
نکته اول: اینستاگرام، بدلیل شهرت و مقبولیت عمومی در سرتاسر جهان، مورد توجه کاربران، و البته هکرهای متعددی نیز بوده است. با وجود اینکه مسلماً مباحث امنیتی در این پلتفرم به بهترین شکل ممکن رعایت شده، اما وجود حتی کوچک ترین حفره امنیتی در آن، می‌تواند منجر به از دست رفتن و به خطر افتادن اطلاعات شخصی شمار نامحدودی از کاربران شود؛ به خصوص اینکه تعداد قابل توجهی از کاربران، از عکس های شخصی و خصوصی خود از این پلتفرم استفاده می‌کنند.
پیش تر، نظیر ایندست اتفاقات برای وب سایت های بزرگی همچون Facebook رخ داده، و اینستاگرام نیز هیچگاه از این خطرات مستثنی نبوده و نخواهد بود.
نکته دوم: به عنوان یک کاربر، اولین سلاح شما برای تأمین امنیت پروفایل و صفحه شخصی‌تان، یک رمز عبور قوی است.
با توجه به راه های موجود برای Reset کردن و بازیابی رمزهای عبور، و دور زدن گام های امنیتی این مراحل، داشتن صرفاً یک رمز عبور ترکیبی و قوی، نمی‌تواند به تنهایی خیال شما را در قبال امنیت حساب کاربری تان راحت کند.
بسیار بودند افرادی که با وجود استفاده از رمزهای عبور قوی و حتی ۲ مرحله ای کردن اعتبارسنجی حساب کاربری شان، هدف هکرها شدند و اختیار صفحاتشان را از دست دادند.
در بدترین حالت ممکن، در صورت هک شدن صفحه اینستاگرام، علناً کاری از دست شما برنمی‌آید و امکان بازیابی اطلاعات و حساب کاربری نیست. درنتیجه شما مجبور خواهید شد یک حساب کاربری جدید بسازید!
نکته اول: اینستاگرام، بدلیل شهرت و مقبولیت عمومی در سرتاسر جهان، مورد توجه کاربران، و البته هکرهای متعددی نیز بوده است. با وجود اینکه مسلماً مباحث امنیتی در این پلتفرم به بهترین شکل ممکن رعایت شده، اما وجود حتی کوچک ترین حفره امنیتی در آن، می‌تواند منجر به از دست رفتن و به خطر افتادن اطلاعات شخصی شمار نامحدودی از کاربران شود؛ به خصوص اینکه تعداد قابل توجهی از کاربران، از عکس های شخصی و خصوصی خود از این پلتفرم استفاده می‌کنند.
پیش تر، نظیر ایندست اتفاقات برای وب سایت های بزرگی همچون Facebook رخ داده، و اینستاگرام نیز هیچگاه از این خطرات مستثنی نبوده و نخواهد بود.
نکته دوم: به عنوان یک کاربر، اولین سلاح شما برای تأمین امنیت پروفایل و صفحه شخصی‌تان، یک رمز عبور قوی است.
با توجه به راه های موجود برای Reset کردن و بازیابی رمزهای عبور، و دور زدن گام های امنیتی این مراحل، داشتن صرفاً یک رمز عبور ترکیبی و قوی، نمی‌تواند به تنهایی خیال شما را در قبال امنیت حساب کاربری تان راحت کند.
بسیار بودند افرادی که با وجود استفاده از رمزهای عبور قوی و حتی ۲ مرحله ای کردن اعتبارسنجی حساب کاربری شان، هدف هکرها شدند و اختیار صفحاتشان را از دست دادند.
در بدترین حالت ممکن، در صورت هک شدن صفحه اینستاگرام، علناً کاری از دست شما برنمی‌آید و امکان بازیابی اطلاعات و حساب کاربری نیست. درنتیجه شما مجبور خواهید شد یک حساب کاربری جدید بسازید!
تنوع در محتوا
وب سایت
برای انتقال ارزش و مفهوم یک مطلب، ممکن است نیاز به استفاده از انواع مختلف محتوا داشته باشید؛ تصویر، ویدئو، صوت، آیکن، متن، لیست، جدول، چارت، اسلایدر، و یا ترکیبی از همه اینها!
در وب سایت، شما این امکان را دارید که برای هر مقصود و منظوری، از هر نوع محتوایی که نیاز دارید استفاده کنید.
در بحث استفاده از تصویر و ویدئو، شاید وب سایت و اینستاگرام به نوعی با هم برابر باشند. اما برتری وب سایت در جایی خودش را نشان می‌دهد که قصد داشته باشید از متن، آیکن و نمادهای بصری در محتوای خود استفاده کنید؛ بویژه اگر نیاز به تعامل کاربر با محتوای ارائه شده وجود داشته باشد. مثل چارت ها یا جداولی که کاربر امکان اعمال فیلتر یا پیمایش در بخش های مختلف آن را داشته باشد.
علاوه بر این، پتانسیل وب سایت در استفاده از همه این ابزارها در کنار هم، عامل دیگریست که باعث برتری مطلق وب سایت در این بخش می‌شود.
در وب سایت، شما این امکان را دارید که برای هر مقصود و منظوری، از هر نوع محتوایی که نیاز دارید استفاده کنید.
در بحث استفاده از تصویر و ویدئو، شاید وب سایت و اینستاگرام به نوعی با هم برابر باشند. اما برتری وب سایت در جایی خودش را نشان می‌دهد که قصد داشته باشید از متن، آیکن و نمادهای بصری در محتوای خود استفاده کنید؛ بویژه اگر نیاز به تعامل کاربر با محتوای ارائه شده وجود داشته باشد. مثل چارت ها یا جداولی که کاربر امکان اعمال فیلتر یا پیمایش در بخش های مختلف آن را داشته باشد.
علاوه بر این، پتانسیل وب سایت در استفاده از همه این ابزارها در کنار هم، عامل دیگریست که باعث برتری مطلق وب سایت در این بخش می‌شود.
اینستاگرام
با توجه به بصری بودن ماهیت این پلتفرم، کاربر اینستاگرام به صورت ناخودآگاه، انتظار ارائه محتوای بصری از شما دارد. درنتیجه، یک ویدئو یا تصویر جذاب، تنها ابزار شما برای جلب نظر و اعتماد مخاطب است.
بزرگ ترین نقطه ضعف اینستاگرام در بحث تنوع در تولید و ارائه محتوا در واقع همین است. چراکه کاربر هنگام دیدن یک پست، توقع و حوصله خواندن یک متن یا کپشن طولانی را ندارد.
حتی اگر قصد ترکیب توضیح متنی با تصویر یا ویدئو را داشته باشید، این مورد به نوعی امکان پذیر نیست. چراکه اگر متن طولانی باشد، کاربر برای خواندن ادامه متن، ناچار است صفحه را به سمت پایین اسکرول کند، که همین امر باعث می‌شود تصویر یا ویدئو از کادر صفحه خارج شده، و کاربر نتواند هر دو محتوا را به صورت همزمان داشته باشد.
درنتیجه، اگر شما نتوانید مطلب موردنظر خود را در قالب تصویر یا ویدویی جذاب ارائه دهید، نباید انتظار داشته باشید پست شما با استقبال و مقبولیت قابل توجهی از جانب مخاطبان روبرو شود.
بزرگ ترین نقطه ضعف اینستاگرام در بحث تنوع در تولید و ارائه محتوا در واقع همین است. چراکه کاربر هنگام دیدن یک پست، توقع و حوصله خواندن یک متن یا کپشن طولانی را ندارد.
حتی اگر قصد ترکیب توضیح متنی با تصویر یا ویدئو را داشته باشید، این مورد به نوعی امکان پذیر نیست. چراکه اگر متن طولانی باشد، کاربر برای خواندن ادامه متن، ناچار است صفحه را به سمت پایین اسکرول کند، که همین امر باعث می‌شود تصویر یا ویدئو از کادر صفحه خارج شده، و کاربر نتواند هر دو محتوا را به صورت همزمان داشته باشد.
درنتیجه، اگر شما نتوانید مطلب موردنظر خود را در قالب تصویر یا ویدویی جذاب ارائه دهید، نباید انتظار داشته باشید پست شما با استقبال و مقبولیت قابل توجهی از جانب مخاطبان روبرو شود.
محدودیت امکانات
وب سایت
وب سایت ها انواع مختلفی می‌توانند داشته باشند و بسته به نوع، امکانات و ویژگی های متنوعی را نیز می‌طلبند. به عنوان مثال، امکانات و ماژول هایی که شما برای یک وب سایت شخصی نیاز خواهید داشت، با امکانات موردنیاز برای یک وب سایت فروشگاهی بسیار متفاوت هستند.
اما با توجه به پیشرفت های نرم افزاری و گرایش اصناف و مشاغل مختلف به داشتن وب سایت در دهه اخیر، برنامه نویسان این حوزه بیش از هر زمان دیگری به تأمین نیازهای نرم افزاری صاحبان مشاغل پرداخته اند. امروزه شاهد تعداد بی شماری پلاگین و افزونه هستیم که قابل نصب بروی وب سایت ها بوده و طیف بسیار گسترده ای از نیازهای کارفرمایان را تأمین می‌کنند.
می‌توان با ضریب اطمینان بسیار بالا این ادعا را داشت، که برای هر نوع وب سایتی، هر امکاناتی که نیاز باشد، پیش تر از طریق یک پلاگین و اسکریپت آماده برطرف شده است. حتی اگر پلاگین یا اسکریپت موردنظر خود را نیافتید، می‌توانید سفارش برنامه نویسی اختصاصی ماژول موردنظر خود را به یک شخص یا گروه برنامه نویس ارائه دهید.
در واقع هیچ محدودیتی برای امکانات یک وب سایت وجود ندارد!
اما با توجه به پیشرفت های نرم افزاری و گرایش اصناف و مشاغل مختلف به داشتن وب سایت در دهه اخیر، برنامه نویسان این حوزه بیش از هر زمان دیگری به تأمین نیازهای نرم افزاری صاحبان مشاغل پرداخته اند. امروزه شاهد تعداد بی شماری پلاگین و افزونه هستیم که قابل نصب بروی وب سایت ها بوده و طیف بسیار گسترده ای از نیازهای کارفرمایان را تأمین می‌کنند.
می‌توان با ضریب اطمینان بسیار بالا این ادعا را داشت، که برای هر نوع وب سایتی، هر امکاناتی که نیاز باشد، پیش تر از طریق یک پلاگین و اسکریپت آماده برطرف شده است. حتی اگر پلاگین یا اسکریپت موردنظر خود را نیافتید، می‌توانید سفارش برنامه نویسی اختصاصی ماژول موردنظر خود را به یک شخص یا گروه برنامه نویس ارائه دهید.
در واقع هیچ محدودیتی برای امکانات یک وب سایت وجود ندارد!
اینستاگرام
همانطور که قبلاً اشاره شد، اینستاگرام یک پلتفرم اجتماعی بر پایه محتوای بصری است. همین امر محدودیت هایی را در بحث محتواسازی و امکانات مورد استفاده ایجاد می‌کند؛ محدودیت هایی که پیش تر به بخشی از آنها اشاره داشتیم.
در واقع، پتانسیل های این پلتفرم، صرفاً محدود به ماهیت استفاده از آن بوده، و امکان گسترش یا خارج شدن از حیطه ماهیت خود، و برطرف کردن تمام نیازهای کاربر را ندارد. برای درک بهتر این موضوع، مثال فروشگاه لباس را در نظر بگیرید.
در یک وب سایت فروشگاهی، خریدار می‌تواند هنگام سفارش، و از طریق گزینه های موجود، سایز خود، رنگ دلخواه، شیوه پرداخت، شیوه ارسال، و باقی موارد را مشخص کند.
اما در یک صفحه اینستاگرام، تمام این موارد را باید در کامنت یا دایرکت تایپ کند! چراکه این پلتفرم، پتانسیل ارائه چنین امکاناتی را ندارد.
علاوه بر همه مواردی که ذکر شد، این پلتفرم توسط یک شرکت خارجی در اختیار مخاطبان قرار گرفته است؛ و این یعنی، شما به عنوان یک کاربر در این شبکه اجتماعی، فقط مجاز به استفاده از امکاناتی هستید که این شرکت تصمیم به ارائه آنها بگیرد.
شما امکان هیچگونه حذف، اضافه، و تغییر امکانات را ندارید.
در واقع، پتانسیل های این پلتفرم، صرفاً محدود به ماهیت استفاده از آن بوده، و امکان گسترش یا خارج شدن از حیطه ماهیت خود، و برطرف کردن تمام نیازهای کاربر را ندارد. برای درک بهتر این موضوع، مثال فروشگاه لباس را در نظر بگیرید.
در یک وب سایت فروشگاهی، خریدار می‌تواند هنگام سفارش، و از طریق گزینه های موجود، سایز خود، رنگ دلخواه، شیوه پرداخت، شیوه ارسال، و باقی موارد را مشخص کند.
اما در یک صفحه اینستاگرام، تمام این موارد را باید در کامنت یا دایرکت تایپ کند! چراکه این پلتفرم، پتانسیل ارائه چنین امکاناتی را ندارد.
علاوه بر همه مواردی که ذکر شد، این پلتفرم توسط یک شرکت خارجی در اختیار مخاطبان قرار گرفته است؛ و این یعنی، شما به عنوان یک کاربر در این شبکه اجتماعی، فقط مجاز به استفاده از امکاناتی هستید که این شرکت تصمیم به ارائه آنها بگیرد.
شما امکان هیچگونه حذف، اضافه، و تغییر امکانات را ندارید.
مالکیت
وب سایت
در بحث هزینه و استهلاک اشاره کردم که راه اندازی و نگهداری وب سایت، شامل چه هزینه هایی می‌شود. با توجه به رایگان بودن استفاده از پلتفرم اینستاگرام، شاید در ابتدا هزینه های یک وب سایت، موجب گرایش شما به راه اندازی صفحه اینستاگرام شود و از راه اندازی وب سایت منصرف شوید. اما هیچ علتی بی معلول نیست و در واقع این هزینه ها برای این هستند که شما در نهایت، مالک وب سایت خود شوید.
شما کدام را ترجیح می‌دهید؟
اینکه شخصی، خودروی خودش را رایگان و همراه با راننده در اختیارتان قرار دهد تا هر زمان، به هر کجا که خواستید شما را ببرد؟ با این توضیح که در هر زمان این احتمال وجود داشته باشد که آن شخص، خودروی خود را از شما پس بگیرد.
یا اینکه ترجیح می‌دهید خودروی شخصی خودتان را داشته باشید و نگران در دسترس و اختیار بودن خودرو نباشید؟
مسلماً زمانیکه مالک وب سایت خود باشید، شما تصمیم گیرنده هستید که این وب سایت به چه شکل عمل کند، چه امکاناتی داشته باشید، چه ظاهری داشته باشد، تا چه زمانی فعالیت کند، و هزاران مورد دیگر.
شما کدام را ترجیح می‌دهید؟
اینکه شخصی، خودروی خودش را رایگان و همراه با راننده در اختیارتان قرار دهد تا هر زمان، به هر کجا که خواستید شما را ببرد؟ با این توضیح که در هر زمان این احتمال وجود داشته باشد که آن شخص، خودروی خود را از شما پس بگیرد.
یا اینکه ترجیح می‌دهید خودروی شخصی خودتان را داشته باشید و نگران در دسترس و اختیار بودن خودرو نباشید؟
مسلماً زمانیکه مالک وب سایت خود باشید، شما تصمیم گیرنده هستید که این وب سایت به چه شکل عمل کند، چه امکاناتی داشته باشید، چه ظاهری داشته باشد، تا چه زمانی فعالیت کند، و هزاران مورد دیگر.
اینستاگرام
به صورت ناخودآگاه، بسیاری از ما، زمانیکه متوجه رایگان بودن چیزی می‌شویم، بدمان نمی‌آید که از آن استفاده کنیم. زمانی هم که آن شیء یا ابزار، تجربه خوبی برایمان رقم بزند، جذب آن می‌شویم.
این حس و واکنش به صورت ناخودآگاه در ما اتفاق می‌افتد و به همین دلیل است که شمار قابل توجهی از کسب و کارها، بویژه پس از شیوع کرونا، فعالیت های گسترده خود را در اینستاگرام آغاز کردند. مضاف بر این، زمانی که این کسب و کارها، از این پلتفرم جواب گرفتند، دیگر تمایلی به صرف هزینه های قابل توجه برای راه اندازی وب سایت نداشتند.
اما همانطور که پیش تر و در آیتم های قبلی ذکر شد، شما مالک این شبکه اجتماعی نیستید. شما نمی‌توانید تصمیم بگیرید که این پلتفرم، چه امکاناتی داشته باشد. شما تصمیم نمی‌گیرید که این پلتفرم چگونه و با چه ساختاری محتوای شما را نمایش دهد. و شاید مهم تر از همه، شما تصمیم نمی‌گیرید که این پلتفرم، تا کی فعالیت کند، و تا کی شما امکان استفاده از آن را داشته باشید.
اگر اینستاگرام تصمیم بگیرد دیگر به کاربران ایرانی سرویسدهی نداشته باشد، اگر طرح صیانت از فضای مجازی، وارد فاز جدی اجرایی شود، اگر به هر دلیلی صفحه شما در این پلتفرم مسدود شود، اگر زمانی صفحه شما در این پلتفرم هک شود، و ده ها اما و اگر دیگر، هیچ کاری از دست شما برنخواهد آمد. چون شما مالک اینستاگرام نیستید.
این حس و واکنش به صورت ناخودآگاه در ما اتفاق می‌افتد و به همین دلیل است که شمار قابل توجهی از کسب و کارها، بویژه پس از شیوع کرونا، فعالیت های گسترده خود را در اینستاگرام آغاز کردند. مضاف بر این، زمانی که این کسب و کارها، از این پلتفرم جواب گرفتند، دیگر تمایلی به صرف هزینه های قابل توجه برای راه اندازی وب سایت نداشتند.
اما همانطور که پیش تر و در آیتم های قبلی ذکر شد، شما مالک این شبکه اجتماعی نیستید. شما نمی‌توانید تصمیم بگیرید که این پلتفرم، چه امکاناتی داشته باشد. شما تصمیم نمی‌گیرید که این پلتفرم چگونه و با چه ساختاری محتوای شما را نمایش دهد. و شاید مهم تر از همه، شما تصمیم نمی‌گیرید که این پلتفرم، تا کی فعالیت کند، و تا کی شما امکان استفاده از آن را داشته باشید.
اگر اینستاگرام تصمیم بگیرد دیگر به کاربران ایرانی سرویسدهی نداشته باشد، اگر طرح صیانت از فضای مجازی، وارد فاز جدی اجرایی شود، اگر به هر دلیلی صفحه شما در این پلتفرم مسدود شود، اگر زمانی صفحه شما در این پلتفرم هک شود، و ده ها اما و اگر دیگر، هیچ کاری از دست شما برنخواهد آمد. چون شما مالک اینستاگرام نیستید.
نتیجه گیری
با در نظر گرفتن تمامی فاکتورها و مواردی که به آنها اشاره داشتم، با جمع بندی که به صورت خیلی خلاصه در جدول زیر مشخص شده، روبرو می‌شویم:
| وب سایت | اینستاگرام | |
|---|---|---|
| سهولت در استفاده | ||
| دسترسی پذیری | ||
| هزینه راه اندازی | ||
| نگهداری و استهلاک | ||
| امنیت و آسیب پذیری | ||
| تنوع در محتوا | ||
| محدودیت امکانات | ||
| مالکیت |
همانطور که در این جدول می‌بینید، کفه ترازو به نوعی به سمت وب سایت سنگینی می‌کند. اما آیا این به معنی برتری مطلق وب سایت به اینستاگرام و نادیده گرفتن این شبکه اجتماعی است؟ خیر!
مقایسه ها و جدولی که در این مقاله خوانده و مشاهده کردید، صرفاً به عنوان یک راهنما برای شماست که با توجه به نوع، حجم، و مقیاس کسب و کار خود، بتوانید تصمیم بگیرید که کدام یک از این ۲ ابزار، برای راه اندازی یک شعبه مجازی از کسب و کار شما بهترین است.
اما من، به عنوان شخصی که چندین سال در این زمینه فعالیت و مطالعه داشته، توصیه می‌کنم که اگر به عنوان یک کسب و کار خانگی، کوچک، و یا غیرفیزیکی (مجازی) قصد شروع فعالیت را دارید، ابتدا با کم هزینه ترین و ساده ترین شکل ممکن فعالیت خود را آغاز کنید. راه اندازی یک صفحه در اینستاگرام و آغاز به تولید محتوا و فروش، بهترین گزینه برای شماست. اگر بتوانید چشم انداز درستی برای آینده کار خود تصور کرده و در مسیر درست قدم بردارید، در آینده، و در صورت رشد قابل توجه کار خود، می‌توانید اقدام به راه اندازی وب سایت و رسمی تر جلوه دادن کسب و کار خود کنید.
اما اگر قصد دارید، کسب و کاری در مقیاس بزرگ تر، و به صورت فیزیکی (در دفتر، شرکت، و به طور کلی خارج از منزل) راه اندازی کنید، پیشنهاد من این است که از همان ابتدا، یک وب سایت مناسب و در خور شأن بیزینس خود راه اندازی کنید، و علاوه بر تولید محتوای مفید، به فکر سئو شدن و ارتقای رتبه وب سایت خود در موتورهای جستجو نیز باشید.
علاوه بر وب سایت، راه اندازی یک صفحه در اینستاگرام، فعالیت و تولید محتوا در این پلتفرم هم می‌تواند به عنوان یک سرعت دهنده برای رشد و ارتقای کسب و کار شما عمل کند.
با وجود برتری کلی که وب سایت در مقایسه با اینستاگرام دارد، باید به این حقیقت توجه داشت که همه اقشار جامعه، از پیر و جوان گرفته تا خانه دار و متخصص، حتی برای تفریح و وقت گذرانی هم، روزی چند مرتبه با اینستاگرام سر و کار دارند. درنتیجه، هیچگاه نمی‌توان تأثیر این شبکه اجتماعی در دیده شدن مشاغل و متخصصین حوزه های مختلف را نادیده گرفت.